Choinka towarzyszy nam podczas świąt Bożego Narodzenia co roku, jednak tradycja jej ubierania pojawiła się u nas całkiem niedawno.
Tradycja przystrajania świątecznego drzewka przywędrowała do nas w czasie zaborów od niemieckich protestantów na przełomie XVIII i XIX wieku. Jako pierwsza pod swój dach przyjęła tę tradycję polska szlachta, po niej mieszczanie, z kolei od nich choinka trafiła na wieś. Zachodnia tradycja wyparła tym samym występujące na naszej ziemi prasłowiańskie tradycje świąteczne.
Zanim choinka przywędrowała na polską ziemię jej funkcję pełniła tutaj tytułowa babcia podłaźniczka, czyli gałąź albo czubek zielonego, iglastego drzewka. Taką gałąź przynosił z lasu gospodarz domu w dzień Wigilii (a w czasach przedchrześcijańskich w Święto Godowe). Kobiety i dzieci przystrajały ją ozdobami, a kiedy była już gotowa gospodarz wieszał ją pod stropem.
Podobnie wieszane na nim ozdoby miały swoje znaczenie. Jabłka symbolizowały wegetację, zdrowie i urodę, w znaczeniu chrześcijańskim rajskie drzewo poznania, orzechy miały przynosić dobrobyt i siłę, łańcuchy były symbolem więzi rodzinnych, światło świec miało chronić przed ciemnościami i złem, a dzwoneczki głosić dobrą nowinę.
Podłaźniczka była nie tylko symbolem życia, ale także lasu, który tego dnia „przenikał się” niejako ze światem ludzi i umarłych. Byty o odmiennej naturze swobodnie przepływały między różnymi strefami rzeczywistości – stąd też wierzenia, że w dzień Wigilii za sprawą błąkających się duchów, które mogli wejść w ciało zwierzęta mogą przemówić ludzkim głosem. Podłaźniczka miała też za zadanie chronić całe gospodarstwo domowe. Na polskiej wsi tradycja jej wieszania praktykowana była jeszcze do lat 20 XXw.
Na wsi funkcję choinki przed jej przybyciem (poza podłaźniczką) pełnił również Diduch – w tłumaczeniu dosłownym dziad.
W wschodniosłowiańskiej tradycji był to pierwszy skoszony w czasie żniw snop zboża. W czasie Świąt Bożego Narodzenia ( w czasach pogańskich w Święto Godowe) ustawiano go w kącie izby kłosem do góry. Dziad miał być gwarancją urodzaju w kolejnych żniwach i dobrym duchem chroniącym przed złymi mocami. Trzymano go do święta Trzech Króli następnie po wyłuskaniu ziaren z kłosów rytualnie palono. Ziarno pochodzące z diducha siano jako pierwsze, utrzymując ten zwyczaj za wróżbę udanych zbiorów.
Sprawdź pomysły jak ubrać choinkę na te święta i naszą oferta ręcznie robionych bombek choinkowych
